Kontrole zwolnień lekarskich przyniosły ZUS rekordowe, milionowe zyski. W Krakowie zaoszczędzono 8,8 mln zł, a w całym kraju aż 195 mln zł.
W 2018 roku do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych trafiło ponad 195 mln zł uzyskanych w trakcie kontroli słuszności wystawionych zwolnień lekarskich, a także zgodnego z prawem pobierania zasiłków chorobowych i świadczeń rehabilitacyjnych.
– Naszym obowiązkiem jest dbałość o to, by te środki były wydawane racjonalnie i dokładamy wszelkich starań, aby zminimalizować nadużycia – tłumaczy Anna Szaniawska, regionalny rzecznik ZUS w Małopolsce, odnosząc się do kwestii nadzorowania funduszu chorobowego.
ZUS przeprowadza dwa typy kontroli. Pierwsza dotyczy prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy, a druga prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich. Lekarze będący orzecznikami ZUS weryfikują, czy osoba przebywająca na zwolnieniu z powodu choroby nadal jest niezdolna do pracy oraz czy zwolnienie jest wykorzystywane zgodnie ze swoim przeznaczeniem.
Kto podlega kontroli ZUS?
– Kontroli podlegają przede wszystkim osoby, które często korzystają z kolejnych krótkotrwałych zwolnień lekarskich od różnych lekarzy albo zwolnień długoterminowych, a także osoby, które kiedyś musiały zwrócić zasiłek, bo korzystały ze zwolnienia nieprawidłowo – wyjaśnia Anna Szaniawska. – Są pewne standardy czasu trwania schorzeń i w oparciu o nie weryfikujemy długość niezdolności, czyli grypa nie trwa 30 dni i jak ktoś ma takie zwolnienie, to musi się liczyć z kontrolą – dodaje Szaniawska.
– Prowadzimy kontrole na wniosek pracodawców, u pacjentów lekarzy wystawiających dużą liczbę zwolnień, w lokalizacjach, gdzie występuje dużo zwolnień – objaśnia rzecznik ZUS. Dodaje, że część zwolnień jednostka typuje do przeprowadzenia kontroli losowo.
W chwili, gdy okazuje się, że w trakcie audytu pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie zastaną osoby przebywającej na zwolnieniu lekarskim w miejscu zamieszkania, powtarzają kontrolę, a kwestia nieobecności zostaje wyjaśniona, czy nie doszło do jakichkolwiek nadużyć.
Wyniki kontroli w Krakowie
W ubiegłym roku krakowski ZUS wstrzymał wypłatę zasiłków chorobowych w 989 przypadkach. Pod kątem weryfikacji wykorzystania zwolnień lekarskich skontrolowano 7152 osoby, a decyzję o cofnięciu zasiłku podjęto w 783 przypadkach. Mniej wypłat wstrzymano w trakcie kontroli zasadności zwolnień. Przeprowadzono ją w 8822 przypadkach, a jedynie w 206 doszukano się nieprawidłowości. Łączna kwota wstrzymanych świadczeń wyniosła 1,4 mln zł.
– ZUS ma również obowiązek obniżenia podstawy obliczenia wypłacanego zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego w przypadku, gdy u danej osoby ustał tytuł ubezpieczenia, czyli np. rozwiązała umowę o pracę lub umowa ta wygasła – analizuje Szaniawska. W tym przypadku łączna wysokość wstrzymanych zasiłków wyniosła 7,3 mln zł.
Korzyść dla pracownika
1 grudnia 2018 roku wprowadzono w życie system e-zwolnień. Dzięki temu na terenie Krakowa przestał występować problem ze spóźnieniami w dostarczaniu zwolnień do pracodawcy, które skutkowały zmniejszaniem wysokości zasiłku chorobowego o 25% za każdy dzień spóźnienia. Do 1 grudnia 2018 roku ograniczenie wypłat z tego powodu wyniosło 173 tys. zł i dotknęło 2,2 tys. zasiłkobiorców.
– Ustawowym obowiązkiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest prowadzenie kontroli prawidłowości wykorzystania i zasadności zwolnień lekarskich. Oszczędności to skutek tego obowiązku. ZUS nie prowadzi kontroli w celu oszczędności. Nadzorujemy fundusz chorobowy, czyli środki wpłacane przez wszystkich ubezpieczonych – podsumowuje Anna Szaniawska.
